Francesca Canepa là nhà vô địch giải chạy Ultra Trail du Mont Blanc (UTMB) 2018. Đến từ Ý, Francesca là vận động viên kỳ cựu có nền tảng thể thao từ bộ môn trượt ván trên tuyết (snowboarding). Sau UTMB2019 chị sẽ chạy cự ly 100km tại Vietnam Mountain Marathon.
Năm ngoái chị đã dành chiến thắng UTMB. Năm nay chị cũng vừa dành được chiến thắng tại Ultra Trail Jura trong số rất nhiều sự kiện khác. Chị nghĩ sao về UTMB 2019?
Tôi nghĩ đây luôn luôn là câu hỏi không thể trả lời. UTMB là một cuộc đua lớn với rất nhiều vận động viên xuất sắc, vì thế tôi chỉ có thể nói rằng tôi cảm thấy ổn – cơ thể tôi đang rất tốt ở hiện tại. Tinh thần thì dường như phức tạp hơn để có thể kiểm soát nó!
Chị sẽ tập luyện và dưỡng sức (taper) như thế nào từ bây giờ đến UTMB?
Tôi vừa hoàn thành cuộc đua cuối cùng ngày hôm qua, một thử thách Vertical KM (chạy leo dốc đạt tổng độ cao 1,000m trong quãng đường ngắn dưới 5km) trong ngày Thứ 7 và 12km vào ngày chủ nhật, chỉ để thúc đẩy bản thân thêm chút. Từ bây giờ tôi sẽ chỉ chờ đợi và phục hồi thể lực. Dĩ nhiên tôi vẫn sẽ chạy, nhưng rất ít thôi. Tôi thích cảm giác khỏe khoắn hơn là mệt mỏi.
Giữa UTMB và VMM, chị sẽ chỉ có hơn 3 tuần. Kế họạch phục hồi thể lực và sau đó là chuẩn bị cho VMM100 của chị như thế nào?
Ồ, nếu mọi thứ diễn ra như năm ngoái, và tôi sẽ không gặp bất kỳ vấn đề thể lực nào đặc biệt suốt UTMB, cả tuần sau cuộc đua tôi sẽ chỉ tận hưởng, tập luyện rất ít. Vào tuần sau đó tôi sẽ bắt tay vào việc tập luyện nhưng sẽ không thúc đẩy bản thân quá nhiều, đặc biệt là việc tập luyện sẽ không tập trung vào khối lượng. Và tuần cuối cùng thì tôi sẽ nghỉ ngơi một lần nữa trước chuyến bay.
Chúng tôi gần đây vừa đọc được bài chia sẻ của chị vềviệc thật khó để ăn sáng trước cuộc đua vào lúc 3h. Chị sẽ không phải làm vậy tại VMM, nhưng chị có lời khuyên nào cho những runner của cự ly 70km, những người sẽ xuất phát vào lúc 3h sáng?
Tôi thường ghét việc ăn vào lúc 3h sáng, bởi vì cơ thể tôi không thích nghi với điều này và tôi không muốn bắt ép cơ thể mình. Vì thế nếu có thể, tôi khuyên các bạn nên có một bữa tối thật tuyệt vời với protein và tinh bột và sau đó chỉ bắt đầu nạp năng lượng trong suốt cuộc đua ngay từ lúc bắt đầu. Dù sao đi nữa, bạn sẽ không có thời gian để tiêu thụ bữa sáng, vì thế sẽ vô ích để ăn chúng một cách vội vã.
Trong suốt cuộc đua, chị thường mang theo thực phẩm gì và chiến lược dinh dưỡng của chị như thế nào?
Tôi thường thích các thức ăn thực, vì thế tôi thích ăn một vài loại như bánh ngọt tự làm hoặc một vài củ khoai tây với cá thu, hoặc bánh mỳ với mứt. Và cả hoa quả nữa, chuối, dưa hấu, hoa quả khô, các loại quả tương tự vậy. Và tôi cũng cố ăn cái gì đó mọi lúc chứ không đợi quá lâu trước khi nạp tiếp năng lượng. Với đồ uống, tôi mang theo nước ép hoa quả và nước lọc.
Điều gì đã đem chị đến với chạy bộ?
Tôi chỉ tìm kiếm một môn thể thao mới mà vẫn có khả năng cạnh tranh sau nhiều năm dành thời gian cho snowboarding (trượt ván trên tuyết) ở cấp độ cao nhất. Tôi phát hiện ra rằng tôi có thế mạnh về sức bền và tôi bắt đầu thử sức với các cuộc đua dài sau chưa đầy một năm. Tôi thích và vẫn thích theo tốc độ thoải mái của riêng mình.
Chị vừa là một nhà tâm lý vừa là một người mẹ của hai đứa trẻ – Làm thế nào để chị cân bằng giữa việc tập luyện, công việc và cuộc sống gia đình?
Việc tập luyện thật ra không phải là một vấn đề vì tôi không tập luyện quá nhiều, tôi thường chỉ tập luyện trong thời gian hai đứa trẻ ở trường. Điều này cũng không quá phức tạp vì tôi thường cố gắng đua nhiều nhất có thể trong thời gian trước và sau mùa hè, và vì thế tôi có thể phục hồi giữa các cuộc đua và dành thời gian cho con. Đối với công việc cũng tương tự. Tôi làm việc tự do, nên tôi quản lý công việc theo tất cả mọi thứ khác.
Chị thích làm gì để thư giãn khi không chạy bộ?
Một trong những công cụ thư giãn yêu thích của tôi là xông hơi (sauna). Tôi thích hơi ấm và thời gian một mình ở đó, hoàn toàn thư giãn. Tôi cũng thích đọc sách nữa, đặc biệt là sách tiếng Pháp và tiếng Anh để tôi có thể cải thiện khả năng ngoại ngữ của mình.
Chị có chia sẻ rằng việc chuẩn bị cho các cuộc đua rất căng thẳng, nhưng chị cũng yêu thích quá trình của nó và những cảm giác đi kèm với nó. Chị làm thế nào để kiểm soát căng thẳng? Và chị có cảm thấy áp lực/căng thẳng hơn khi tham gia UTMB với vị thế của một nhà vô địch?
Căng thẳng thực sự rất nguy hiểm. Theo tôi chìa khóa cho điều này là cố gắng chỉ tập trung vào những gì ở bên trong. Những thứ khác đều không quan trọng. Tôi không cảm thấy quá nhiều áp lực về UTMB bởi vì có rất nhiều vận đông viên tuyệt vời trong danh sách tham gia và việc được đứng tại vạch đích ở đó cùng họ, với tôi, đã là một phần thưởng. Vì thế, tất cả những gì tôi phải làm là cố gắng làm đúng chính xác những gì tôi đã thực hiện trong năm ngoái. Tôi sẽ chỉ tập trung vào cảm giác của mình và kiểm soát tinh thần mình. Căng thẳng đến khi bạn cho phép những gì ở bên ngoài đi vào trong và biến chúng thành một mớ hỗn độn. Tất nhiên nói thì lúc nào cũng sẽ dễ hơn làm, nhưng tôi sẽ cố gắng hết sức.
Chiến lược của chị với một cuộc đua đường dài là gì?
Tôi chưa bao giờ sử dụng bất kỳ thiết bị đo nhịp tim nào, tôi thích lắng nghe cơ thể mình bởi vì tôi hiểu nó khá rõ. Tôi đi bộ hoặc chạy khi leo dốc, phụ thuộc vào việc độ dốc ra sao. Nhưng chắc chắn cố gắng đi bộ càng ít càng tốt sẽ hiệu quả nhất với tôi bởi tôi đi bộ không hề hiệu quả. Tôi sẽ phải cải thiện điều này bởi đi bộ có thể tiết kiệm rất nhiều năng lượng và sẽ dễ dàng hơn cho cơ thể. Nhưng tôi thực sự rất tệ về nó.
Điểm mạnh và điểm yếu của chị như một vận động viên chạy đường trường?
Điểm mạnh nhất và kẻ thù tồi tệ nhất của tôi trong chạy đường trường là tâm trí tôi. Khi được truyền cảm hứng và tập trung, tinh thần tôi thực sự mạnh mẽ và có thể giúp tôi đạt được những kết quả tuyệt vời. Ngược lại, tôi có thể dễ dàng bỏ cuộc bởi tôi không thể kiểm soát được nó. Về khía cạnh cơ thể, chắc chắn tôi khá may mắn vì tôi đã rèn luyện cơ thể trong suốt cuộc đời mình. Tôi đã là một vận động viên khi còn là một đứa trẻ và vì thể các cơ bắp của tôi đã được chuẩn bị và đủ mạnh để xoay sở với những điều tồi tệ nhất.
Chị có lời khuyên nào cho những người lần đầu chạy cự ly ultra?
Ồ, lời khuyên của tôi rất đơn giản: Điều tốt nhất là hãy nắm lấy nó từng bước từng bước một, ngày qua ngày, từ trạm tiếp sức này đến trạm tiếp sức khác. Dành thời gian bạn cần để hình thành một cơ thể khỏe mạnh và một thái độ mạnh mẽ. Tôi đặc biệt khuyên các bạn không nên đi theo bất kỳ ai và chỉ lắng nghe cảm giác và cảm hứng của chính mình.
Chị có thần tượng chạy bộ đường mòn hay một người truyền cảm hứng nào không?
Tôi không. Dĩ nhiên có một số vận động viên tôi rất tôn trọng và ngưỡng mộ, nhưng tôi đi theo con đường của riêng mình. Tôi cố gắng học theo những gì người khác làm tốt, nếu nó giúp cải thiện bản thân tôi. Nhưng tôi không xem ai đó như một người hùng chỉ bởi vì họ chạy hoặc là vận động viên. Tôi chắc chắn ngưỡng mộ những người luôn tìm kiếm thử thách, đối mặt với chúng và từ đó phát triển lên.
Câu hỏi cuối cùng: chị mong đợi điều gì ở Việt Nam?
Tôi hi vọng được trải nghiệm một đất nước và một nền văn hóa hoàn toàn mới. Tôi thực sự thích khám phá các cuộc đua mới với phong cảnh mới và kết thêm những ngườibạn mới. 100km là một chặng đường dài và vì thế nó sẽ cho phép tôi được ngắm nhìn và được trao đổi rất nhiều với mọi người tại các trạm tiếp sức và ở mọi nơi. Vì thế, điều này chắc chắn sẽ rất thú vị và cũng đầy thử thách nữa.
Thật vinh dự cho tôi để được mời đến đây. Tôi rất mong đợi được đến Việt Nam!!!
Bạn muốn đọc thêm nhiều hơn các bài Hỏi – Đáp? Đọc ngay bài phỏng vấn này của chúng tôi với nhà vô địch đến từ Hồng Kông của hàng loạt giải chạy, Fredelyn Alberto.